Slaaptips tijdens de feestdagen
11/12/2019
Wat is het verschil tussen een nachtmerrie en een nachtangst?
18/04/2020
Wat is er aan de hand? Je baby of peuter sliep goed ‘s nachts, deed goed zijn dutjes overdag en ging vlot naar bed ’s avonds. Plots krijg je hem niet meer in slaap, eender wat je probeert. Als jij en je baby opeens veel te weinig slaap krijgen, kan het zijn dat je kindje door een slaapregressie gaat. Wat is het? Rond welke leeftijden komt het voor? En wanneer is het weer voorbij? Dat vertel ik jullie allemaal in deze blog.
Hoe weet ik of mijn baby een slaapregressie doormaakt?
Tijdens een slaapregressie zie je meestal een aantal veranderingen zien in het gedrag en de gewoontes van je kindje, zoals:
- Meer honger en frequenter eten, of juist slechter eten
- Vaker wakker worden ‘s nachts
- Moeilijker terug in slaap te krijgen na het wakker worden ‘s nachts
- Korte dutjes of zelfs weigeren om te slapen overdag
- Meer huilerig, hangerig en humeurig
Minder slaap voor je kindje betekent ook minder slaap voor jou. In combinatie met een periode waar je kindje jou heel erg nodig heeft op alle vlakken (meer dan anders), kan dit er voor zorgen dat je ook als ouder eventjes door een moeilijkere periode gaat. Een slaapregressie is een fase. Dat wil zeggen dat de slaap vóór deze fase en na deze fase goed (of toch beter) verloopt en de moeilijke periode ook weer voorbij gaat. Als je kindje altijd moeilijkheden heeft op vlak van slaap, dan is er wellicht meer aan de hand en kan slaapcoaching helpen.
Een slaapregressie, wat is dat nu juist?
De term ‘slaapregressie’ wordt de laatste jaren meer en meer gebruikt in België en Nederland. Het is een term die overgewaaid is vanuit Amerika, maar die in wetenschappelijk onderzoek eigenlijk niet voorkomt. Dat zorgt er natuurlijk voor dat er heel veel verschillende interpretaties zijn van wat een slaapregressie nu juist is, en dat de informatie die je erover vindt ook heel erg uiteenlopend is.
Een slaapregressie is voor mij een fase waarin je kindje slechter kan gaan slapen. De slaap ‘regresseert’, het gaat even wat moeilijker. Dat kan zijn door veranderingen op vlak van slaap (bv. de overgang van 2 dutjes naar 1), maar ook omdat je kindje een belangrijke mijlpaal aan het bereiken is en de basis, zoals voeding en slaap, daardoor eventjes overhoop kan liggen.
Soms lees je ook dat de term ‘slaapprogressie’ beter bij zo’n fase past, omdat je kindje uiteindelijk vooruitgang aan het maken is en de slaap op het einde van die fase sowieso weer een stapje vooruit zal zijn. Ik heb geen voorkeur voor het ene of het andere, dus gebruik vooral de term die voor jou het beste voelt.
Waarom gaat mijn kindje door een slaapregressie?
Je kindje kan door een slaapregressie gaan vlak voor of middenin een grote ontwikkelingssprong. Als hij bijvoorbeeld moet leren om recht te zitten, recht te staan, te kruipen, te stappen, iets te zien en dit bij naam kunnen noemen, … zijn dat enorm moeilijke dingen die ze moeten leren. Op zo’n moment is het dan ook normaal dat het lichaam en brein de andere ‘taken’ niet meer allemaal even goed kan bolwerken. Dus slapen, eten, humeur, … zijn allemaal dingen die er misschien even aan moeten geloven. Wanneer je kindje de nieuwe vaardigheid onder de knie begint te krijgen, zal alles weer op zijn plaats beginnen vallen en zal ook de slaap opnieuw verbeteren.
Hoelang duurt een slaapregressie?
Slaapregressies kunnen 2 tot 6 weken duren. Het goede nieuws is dat de meeste baby’s niet door elke slaapregressie gaan die er is tussen de geboorte en 3 jaar. Sommige kinderen hebben er amper last van, anderen zijn er gevoeliger voor. Dat is heel erg individueel.
Als je kindje al een langere tijd door een moeilijke periode gaat, of er zijn een aantal gewoontes in geslopen die je liever wil veranderen, dan kan ik jullie daarbij helpen.
Wat zijn de typische leeftijden waarop een slaapregressie kan voorkomen?
Slaapregressies zijn niet gelinkt aan een exacte leeftijd, wel aan belangrijke mijlpalen in de ontwikkeling. Die mijlpalen bereiken de meeste kinderen rond dezelfde leeftijd. Daardoor zijn er dus wel bepaalde leeftijden waarrond de slaapregressie kan voorkomen.
Als je kindje een bepaalde vaardigheid vroeger of later begint te beheersen dan de gemiddelde leeftijd, dan is de kans groot dat je kindje rond die periode wat meer moeite kan hebben met o.a. slapen en de slaapregressie dus iets vroeger of later voorkomt.
De slaapregressie rond 4 maanden
De slaapregressie tussen 4 en 5 maanden is er eentje waar de meeste baby’s doorgaan. Tijdens deze ontwikkelingssprong beginnen slaappatronen te veranderen en komt er een duidelijker onderscheid tussen de lichte en de diepe slaap. Ook de basis om zichzelf op latere leeftijd te kunnen reguleren wordt gelegd. Een slaapcyclus duurt op deze leeftijd ongeveer 45 à 50 minuten. Zelfs baby’s die tot dit moment superslapertjes waren, kunnen het lastig beginnen hebben bij de overgang van lichte naar diepe of van diepe naar lichte slaap. Wat betekent dat in de praktijk? Je baby zal waarschijnlijk veel meer wakker worden ’s nachts en je zal al je kalmerings- en troosttechnieken nodig hebben om hem terug rustig (en in slaap) te krijgen.
TIP: download hier mijn FREEBIE ‘Hoe overleef je de slaapregressie van 4 maanden’
De slaapregressie rond 7 maanden
Ook de slaapregressie tussen 6 en 7 maanden is er eentje waar heel wat baby’s doorgaan. Veel baby’s leren op deze leeftijd hoe ze alleen recht kunnen zitten en sommige beginnen zelfs al hun omgeving te verkennen door te tijgeren (= zich met de armen voor of achteruit trekken/duwen op hun buikje). Een baby begint op deze leeftijd meer vast voedsel te leren kennen en ook de pincetgreep begint te ontwikkelen (met duim en wijsvinger iets op kunnen nemen) zodat ze zelf iets in hun mondje kunnen stoppen.
De slaapregressie rond 9 maanden
Net zoals de vorige slaapregressies, is ook deze slaapregressie gelinkt aan nieuwe ontwikkelingen in de hersenen. Je baby kan beginnen kruipen of poepschuiven en begint zich rond deze leeftijd ook recht te trekken. Het slapengaan is voor veel baby’s een favoriet moment om hun nieuwe vaardigheden te oefenen. Het probleem is dat de meesten er wel in slagen zich recht te trekken, maar nog niet weten hoe ze terug naar beneden kunnen geraken. Heel veel oefenen overdag is de boodschap! Je baby begint ook dingen in categorieën te plaatsen, dit is de basis van de taalontwikkeling. Bijvoorbeeld, ze beginnen te weten dat iets een bal is, los van de kleur of grootte ervan. Als er zoveel veranderingen plaatsvinden, is het dus niet raar dat het tijdelijk een effect heeft op de dutjes en de nachten.
De slaapregressie rond 12 maanden
Rond de leeftijd van 1 jaar komen er nog wat nieuwe vaardigheden bij. De taal ontwikkelt verder en de woordjes beginnen herkenbaar te worden. Ze beginnen bijvoorbeeld ‘mama’ en ‘papa’ te zeggen, maar nog niet altijd tegen de juiste persoon. Ze beginnen zich verder voor te bereiden op het stappen door zich echt overal aan op te trekken en zelfs al een aantal stapjes te doen aan je hand of terwijl ze zich vasthouden aan een meubel. Sommige kindjes beginnen al alleen te stappen. Wat heeft dit allemaal te maken met slaap? Op dit moment kan je kindje bv. dutjes beginnen weigeren of plots enkel nog maar korte ‘rampdutjes’ doen. Dit is echter niet het teken dat je kindje klaar is om de overstap te maken naar 1 dutje! Dat komt pas binnen een paar maanden. Het kan ook gebeuren dat je kindje tot dan zonder problemen doorsliep, maar plots toch wakker begint te worden ’s nachts.
De slaapregressie rond 15 maanden
Rond 15 maanden zit je peuter middenin 2 grote veranderingen – leren zelfstandig stappen en de overgang naar 1 dutje. Baby’s van deze leeftijd lijken constant in beweging terwijl ze hun eerste stapjes verder oefenen – met vallen en opstaan. Sommigen zijn zo geconcentreerd en enthousiast over hun nieuwe vaardigheid dat ze het moeilijk hebben om tot rust te komen wanneer ze moeten gaan slapen. De overgang van 2 dutjes naar 1 dutje kan een moeilijk moment zijn. Minder slaap overdag kan ervoor zorgen dat je kindje oververmoeid is bij de bedtijd. En dat zorgt er dan weer voor dat het slapengaan vaak moeilijker loopt. Oververmoeidheid kan er voor zorgen dat je kindje vaker wakker wordt ’s nachts.
De slaapregressie rond 18 maanden
De meeste peuters hebben de overgang van 2 naar 1 dutje gemaakt en de rust en regelmaat rond de dutjes en nachten was eindelijk teruggekeerd. Plots wordt je kindje midden in de nacht huilend, krijsend en/of roepend wakker. Het kan zelfs een strijd worden om die ene dut per dag gedaan te krijgen. Kinderen beginnen hun taal ongelofelijk uit te breiden en worden meer onafhankelijk in hun spel, beweging en bij het eten. Samen met die groter wordende onafhankelijkheid, begint vaak ook hun ‘willetje’ groter te worden. Een driftbui overdag of bij het slapengaan zal waarschijnlijk geen uitzondering zijn.
De slaapregressie rond 2 jaar
De taal van je peuter wordt meer en meer verfijnd en hij begint te experimenteren met nieuwe woorden en zinnen, inclusief ‘nee!’. Tijdens deze periode leren ze ook heel bewust dat gedrag gevolgen kan hebben en wat het effect van bepaald gedrag kan zijn. Bijvoorbeeld: wat gebeurt er als papa vraagt om te gaan zitten en ik roep ‘nee’? Peuters beginnen op deze leeftijd te begrijpen dat ze een keuze hebben. Veel ouders zullen het experimenteren met die keuzes moeten doorstaan bij het slapengaan.
De slaapregressie rond 3 jaar
Bij de overgang van peuter naar kleuter gaan sommige kinderen nog door een allerlaatste slaapregressie. Angsten kunnen groter worden en kunnen vooral ’s nachts een rol beginnen spelen. Nachtmerries, verzoekjes om de kast te checken of onder het bed te kijken omdat ze ervan overtuigd zijn dat er iemand in of onder zit, … komen veel voor op deze leeftijd. Rond deze leeftijd zijn de meeste kinderen ook intensief bezig met zindelijkheidstraining, wat ook een grote invloed kan hebben op de slaap. De meeste kinderen geven tussen 3 en 4 jaar hun laatste dutje op.
Een slaapregressie is maar een fase!
Ongeacht op welke leeftijd je baby of peuter een slaapregressie doormaakt, het vraagt heel wat van jou als ouder om er zo vlot als mogelijk door te geraken. Onthou dat een slaapregressie tijdelijk is en dat het een normaal deel is bij het opgroeien van jouw kind.
Wil je weten of jou kindje door een slaapregressie gaat en hoe je hier het best mee om gaat? Tijdens een consultatie kijk ik samen met jou uitgebreid naar jullie unieke situatie en overlopen we alle tips om door deze fase te komen.
Geen enkele tip missen? Vergeet me niet te volgen op instagram en facebook!
Veel liefs,
Karen
