Slaaptips voor de overgang naar het winteruur

Het winteruur is daar weer! In de nacht van zaterdag 29 oktober op zondag 30 oktober gaat de klok één uur achteruit, van 3u naar 2u. Dat wil zeggen één uur extra slapen… maar om hier volop van te kunnen genieten als je kleine kinderen hebt, is het aan te raden de overgang naar het winteruur voor te bereiden. Het verzetten van de klok – al is het maar een uur – kan het ritme van je kind aardig in de war schoppen.

Wat is het normale uur om wakker te worden?

De meeste kinderen worden wakker tussen 6u en 7u30 – een normaal en gezond uur om aan de dag te beginnen. Als jouw kind de laatste maanden rond 6u30 wakker werd, wordt dat met de wintertijd plots 5u30, en heb je van de ene op de andere dag een kindje dat te vroeg aan de dag begint.
Elk kind gaat anders om met verandering. Een uurverandering heeft meer impact op jongere kinderen dan op oudere kinderen. Met dat in het achterhoofd, is het aan te raden dat je de overgang bij kinderen onder de 2 jaar stapsgewijs aanpakt. Op die manier zal je zondagochtend hopelijk niet voor een al te grote verrassing staan.

Afhankelijk van de leeftijd, zijn er 3 methodes.

Optie 1: doe alsof er niks is veranderd

Doe net alsof het een normale dag is. Deze methode is waarschijnlijk de makkelijkste voor veel gezinnen, aangezien je je dagelijkse routine volgt op basis van de klok – alles zal alleen een uur schuiven. Zorg ervoor dat je het normale eet- en slaapschema overdag aanhoudt, en let op de slaapsignalen van je kind.

Als je deze methode kiest, zet je de klok een uur achteruit op zaterdagavond en volg je vanaf zondag gewoon de nieuwe kloktijd.

Deze methode is niet ideaal voor kinderen jonger dan 2 jaar omdat zij vaak meer moeite hebben om de uurverandering.

Optie 2: stap voor stap richting winteruur

Stap 1: verschuif de bedtijd voordat het winteruur daar is

Je kan je kind voorbereiden op het winteruur door 4 of 6 dagen voordien de bedtijd te beginnen verschuiven. Je kan de bedtijd elke dag 10 of 15 minuten verschuiven, zodat je op de ‘normale’ bedtijd zit op de dag dat het uur effectief verandert. Als je een kindje hebt dat heel vroeg aan de dag start, is dit de beste methode.

Stap 2: beslis hoe je het zal aanpakken

Beslis of je de voorbereiding in 4 of 6 dagen zal doen.

• 4 dagen: Verschuif de bedtijd elke avond 15 minuten. Als de normale bedtijd van je kind 19u is, start je op woensdagavond met je kindje om 19u15 in bed te leggen, op donderdag om 19u30, op vrijdag om 19u45, … . Op zondagavond zal je je kind hierdoor om 19u (nieuw uur) in bed kunnen leggen.
• 6 dagen: Verschuif de bedtijd elke avond 10 minuten. Als de normale bedtijd van je kind 19u is, start je op maandagavond met je kindje om 19u10 in bed te leggen, op dinsdag om 19u20, op woensdag om 19u30, … . Op zondagavond zal je je kind hierdoor om 19u (nieuw uur) in bed kunnen leggen.

Stap 3: verschuif dutjes en maaltijden

Niet enkel de bedtijd moet verschuiven. Verschuif ook de dutjes en de maaltijden dag per dag 10 of 15 minuten om het beste resultaat te krijgen. Dat is niet zo evident omdat je overdag een ander tijdschema moet volgen, maar al deze veranderingen samen kunnen voor een vlottere overgang naar het winteruur zorgen.

Stap 4: Maak de dutjes prioriteit

Als het enigszins mogelijk is, zorg dan dat de dutjes in een zo regelmatig mogelijk schema vallen tijdens de aanpassingsperiode. Het is beter om geen dagen in te plannen die ver afwijken van de normale routine terwijl je stap per stap de overgang maakt naar de nieuwe tijd. Een goed uitgerust kind zal veel flexibeler de overgang maken naar een nieuw schema dan een oververmoeid kind.

Stap 5: maak een vroege ochtendwandeling

Om de interne klok van je kind te resetten, helpt het om wat buitenlicht te pakken vlak na het opstaan. Een ochtendwandeling van zo’n 20 à 30 minuten zal de interne klok van jouw kind helpen om de aanpassing te maken die hij nodig heeft. Het weer moet het natuurlijk toelaten. Laat zoveel mogelijk natuurlijk licht binnen in je huis.

Stap 6: hou rekening met de wakkertijd en kijk naar de slaapsignalen

Het is belangrijk om de tijd in het oog te houden, maar even belangrijk om aandacht te geven aan de slaapsignalen van je kind (bv. in de oogjes wrijven, gapen, minder actief, aan de oortjes trekken, …).

Stap 7: Verwacht een aanpassingsperiode van een week

Zelfs met alle bovenstaande suggesties, kan het tot een week duren voordat je kind zich volledig aangepast heeft aan de uurverandering, en dat is normaal. Na ongeveer een week zal je terug op schema zitten.

Wat als… het niet mogelijk is om het stappenplan te volgen?

Het is niet altijd mogelijk om het ritme te verschuiven vóór de uurwisseling daar is. Als je kindje bijvoorbeeld naar de opvang gaat en ze daar het gewone ritme blijven volgen tot de uurwisseling daar is, dan helpt het niet om thuis toch al te schuiven met de bedtijd terwijl al de rest ongewijzigd blijft. Of misschien heb je dit artikel te laat ontdekt en is er geen tijd meer om ernaar toe te werken.

Verschuif dan op zaterdag alle dutjes met 15 à 20 minuten en de bedtijd met een half uur.

Een paar afsluitende tips

• Kinderen hebben behoefte aan structuur. Een vaste en voorspelbare bedtijdroutine helpt je kind rustiger en sneller in slaap te vallen.
• Probeer voor het slapengaan geen drukke dingen te doen en je kind niet bloot te stellen aan blauw licht (beeldschermen). Hier word je alleen maar heel erg actief van en het lichaam krijgt zo minder kans om het slaaphormoon melatonine aan te maken, de stof die ervoor zorgt dat we slaperig worden.
• Suiker verslechtert de slaapkwaliteit. Vermijd zoete drankjes of andere suikers voor het slapengaan. Daar krijgt je kind extra energie van. Sommige kinderen worden er zelfs hyper van en kunnen daardoor ’s avonds langer wakker liggen.
• Probeer zo consistent als mogelijk te zijn.
• Je zal tijdens deze overgang misschien iets flexibeler dan anders moeten zijn, je moet nl. rekening houden met de nieuwe maaltijd- en dutjesuren, … . De overgang zorgt er altijd voor dat de dagen een beetje vreemd aanvoelen en een baby snapt al helemaal niet wat er gaande is.
• Geef extra liefde en aandacht als je kind het nodig heeft.
• Laat je kind minimaal een half uur buiten spelen of zijn. Daglicht en buitenlicht doen veel voor de slaap. Daarnaast zie je dat veel kinderen buiten beter hun energie kwijt kunnen.
• Bekijk het dag per dag. Vandaag een moeilijke dag? Morgen is er een nieuwe!

De overgang naar het winteruur is voor iedereen in het gezin weer aanpassen, en het zal een aantal dagen duren voordat iedereen mee is in het nieuwe ritme. Een stapsgewijze verandering is gemakkelijker dan een verandering van de ene dag op de andere. Ik hoop dat jullie met deze tips de overgang vlotjes maken!

Meer tips en info rond slaap?

Worstel je met andere slaapmoeilijkheden? Neem dan zeker een kijkje bij mijn aanbod.

Succes!